किस्से नोबेलचे: एकाच वर्गातील सर्व विद्यार्थ्यांना आणि शिक्षकाला नोबेल मिळाल्याचा किस्सा कधी आणि कसा घडला ?

Image Source

प्राध्यापक मंडळी देखील आपल्या वर्गात किती मुले बसतात हे गर्वाने सांगत असत. पण याबाबतीत सुब्रमण्यम चंद्रशेखर दुर्दैवी होते. त्यांच्या वर्गात फक्त दोन विद्यार्थ्यांनी प्रवेश घेतला. संग दाऊ ली आणि रँग चेन निंग असे ते दोन विद्यार्थी. या गोष्टीवरून चंद्रशेखर यांची चांगलीच टिंगल होत असे.

त्यातही महत्वाची गोष्ट म्हणजे जिथे त्यांचा वर्ग होता ती जागा विद्यापीठ कॅम्पसपासून ८० मैल दूर होती. फक्त दोघांना शिकवण्यासाठी येण्याजाण्याचे धरून १६० मैल प्रवास त्यांना करावा लागणार होता. लोकांना वाटले की दोन विद्यार्थ्यांना काय आता चंद्रशेखर शिकवत नाहीत. पण तसे घडले नाही.

Image Source

चंद्रशेखर यांना शिकविण्यावर विशेष प्रेम होते. त्यात ऍस्ट्रोफिजिक्स त्यांचा आवडता विषय. त्यांनी दोन विद्यार्थ्यांना शिकवणे सुरू केले. दोनच विद्यार्थी असल्यामुळे चंद्रशेखर खेळीमेळीने पूर्ण विषय त्यांना समजावून देत असत. पुढे जाऊन त्यांच्या या दोन्हीही विद्यार्थ्यांनी चांगलेच कर्तृत्व गाजवले.

एका पाठोपाठ एक करत दोन्ही विद्यार्थ्यांना नोबेल पुरस्कार मिळाले, एवढेच नाहीतर चंद्रशेखर यांना देखील १९८३ साली नोबेल पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. अशाप्रकारे जगाच्या इतिहासात हा एकमेव असा वर्ग होता, त्यातल्या सर्व विद्यार्थी आणि त्यांच्या शिक्षकाला देखील नोबेल पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले होते. फक्त विद्यापीठात नाहीतर जगात आजवरचा सर्वाधिक यशस्वी वर्ग हा ठरला असे म्हटल्यास अतिशयोक्ती होणार नाही. प्रख्यात नोबेल पुरस्कार विजेते सी. व्ही. रामन सुब्रमण्यम चंद्रशेखर यांचे काका. थोडक्यात, नोबेल पुरस्कार विजेत्यांचे हे एक कुटुंबच होते.